„Sukces jest wynikiem właściwej decyzji.” (Eurypides)
Szkolny Doradca Zawodowy
Anna Koka
Masz nurtujące Ciebie pytania związane ze swoją przyszłą karierą zawodową
– przyjdź na konsultacje indywidualne.
SERDECZNIE ZAPRASZAM
gabinet 25
Zadania szkolnego doradcy zawodowego
- systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie poszczególnych uczniów, rodziców na informacje edukacyjne i zawodowe;
- pomaga uczniom w określeniu ich zainteresowań, uzdolnień oraz innych cech istotnych przy podejmowaniu decyzji edukacyjnych planowaniu kariery zawodowej;
- udziela uczniom indywidualnych porad zawodowych;
- pomaga w określaniu możliwości zawodowych uczniów mających określone ograniczenia psychofizyczne i wskazuje odpowiednie dla nich rodzaj zatrudnienia;
- udziela im informacji o przeciwwskazaniach zdrowotnych do wykonywania zawodu;
- gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
- prowadzi zajęcia klasowe przygotowujące uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
- prowadzi zajęcia grupowe (warsztaty) umożliwiające nabycie przez uczniów odpowiednich umiejętności poszukiwania, uzyskiwania i utrzymania pracy;
- współpracuje z innymi nauczycielami (radą pedagogiczną) w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie orientacji zawodowej;
- współpracuje z rodzicami, udziela informacji na temat aktualnej oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych, informuje o zawodach oraz o aktualnej sytuacji na rynku pracy;
- opracowuje i aktualizuje informacje o zawodach, drogach uzyskiwania kwalifikacji zawodowych oraz potrzebach rynku pracy;
- upowszechnia wiedzę na temat planowania kariery zawodowej, możliwości pozyskiwania informacji o zawodach, uzyskiwaniu kwalifikacji zawodowych, sytuacji na rynku pracy lokalnym, krajowym i w UE;
- prowadzi odpowiednią dokumentację udzielanych porad,
- sporządza sprawozdania z prowadzonej działalności;
- kieruje w sprawach trudnych do specjalistów w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, lekarza medycyny pracy.
Korzyści wynikające z działalności szkolnego doradcy zawodowego
Dla indywidualnych odbiorców:
• łatwy dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej – dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców,
• poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
• świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe,
• ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy,
• świadomość konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej,
• mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.
Dla szkół:
• realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w ramowych statutach gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz centrów kształcenia praktycznego i centrów kształcenia ustawicznego,
• zapewnienie ciągłości działań orientacyjno – doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających z programów wychowawczych szkół i placówek,
• utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
Dla innych podmiotów edukacyjnych:
• uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy,
Dla państwa i władz lokalnych:
• zwiększenie świadomości społecznej, dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki,
• podejmowanie właściwych decyzji, efektywnie przeciwdziałających bezrobociu,
• zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej.
Dla pracodawców:
• zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.
PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO
DORADCA ZAWODOWY – osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej.
(por.: Klasyfikacja Zawodów i Specjalności. 1995. Wyd. MPiPS. Tom V, Zeszyt 2 cz. II. s. 497)
Doradztwo zawodowe: świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, (1999) Problemy poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego Nr 2/11. s. 29 ).
Poradnictwo zawodowe: długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (por.: Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy. (1996) Wyd. KUP. s. 4, maszynopis)
Informacja zawodowa: zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (por.: K. Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych. (1985). WSiP. s. 35)
Orientacja zawodowa: działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji – mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji (1999) s. 29)
Informacja edukacyjna: zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G. Sołtysińska).
Zawód:wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany sposób i systematycznie, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie.(por.: J. Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów. (1965) KiW.)
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego: ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy.(opr. A. Łukaszewicz).
Wybrane przeciwwskazania zdrowotne ograniczające możliwość
wyboru kierunku kształcenia.
ALERGIA – przeciwwskazania:
– kontakt z alergenami ( np.: sierść, pyłki traw, pleśń, kurz, roztocze i inne),
– praca w środowisku zanieczyszczonym,
– praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
– praca w kontakcie ze środkami drażniącymi,
– praca związana z dużym wysiłkiem fizycznym,
– narażenie na nadmierny stres i obciążenie emocjonalne.
ASTMA I INNE SCHORZENIA OSKRZELI – przeciwwskazania:
– nadmierny wysiłek fizyczny,
– narażenie na obciążenie emocjonalne i silny stres,
– przebywanie w pyle, oparach gazów i substancji chemicznych,
– praca w środowisku zanieczyszczonym, zadymionym,
– praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
– przebywanie w pomieszczeniach narażających na kontakt z alergenem,
– praca w zmiennych warunkach środowiskowych ( częściowo w pomieszczeniu, częściowo na
wolnym powietrzu),
– przebywanie w środowisku nadmiernie wilgotnym lub zbyt suchym.
CHOROBY NEREK I UKŁADU MOCZOWEGO – przeciwwskazania:
– praca w środowisku zimnym i wilgotnym,
– praca w zmiennych warunkach atmosferycznych,
– wykonywanie czynności z narażeniem na kontakt ze środkami i substancjami neurotoksycznymi (metale ciężkie, substancje i związki chemiczne, leki),
– prace realizowane w trudnych warunkach środowiskowych,
– czynności powodujące duże obciążenie fizyczne.
CHOROBY SKÓRY – przeciwwskazania:
– prace w mikroklimacie wilgotnym lub bardzo suchym,
– prace w kontakcie z detergentami, środkami chemicznymi, produktami spożywczymi, smarami,
lakierami, olejami,
– praca w sytuacji ekspozycji społecznej chorobowo zmienionych partii skóry,
– praca w warunkach środowiskowych nasilających objawy schorzenia np.: słońce,
– praca w warunkach stresogennych.
CHOROBY STATÓW I REUMATYCZNE – przeciwwskazania:
– przebywanie w środowisku wilgotnym, w zimnych pomieszczeniach,
– praca w zmiennych warunkach atmosferycznych, na wolnym powietrzu,
– prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
– praca związana z narażeniem na działanie drgań mechanicznych (o dużej częstotliwości).
CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO – przeciwwskazania:
– przeciwwskazane prace w narażeniu na substancje hepatotoksyczne,
– prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
– narażenie na działanie czynników stresogennych, silne napięcie emocjonalne,
– prace wymuszające nieprzestrzeganie zaleconej diety ( np.: związane z degustacją potraw).
CUKRZYCA – przeciwwskazania:
– praca na wysokości
– praca przy obsłudze maszyn i urządzeń ruchu,
– prace wymagające znacznego wysiłku fizycznego,
– prace wywołujące napięcie, związane z dużym narażeniem na czynniki stresogenne,
– zawody i prace, które narażałaby na urazy pracownika i otoczenie,
– praca realizowana w zmiennych warunkach organizacyjnych,
– zawody utrudniające przestrzeganie zaleceń dietetycznych,
– praca wymagająca nadmiernego zaangażowania narządu wzroku.
MIGRENA – przeciwwskazania:
– czynności wymagające wysiłku fizycznego, związane z dźwiganiem ciężarów,
– sytuacje wywołujące silny stres, napięcie, obciążenie emocjonalne,
– praca przy obsłudze maszyn, urządzeń, powiązane z dużym wydatkiem energetycznym,
– kierunek kształcenia związany z dużą zmiennością sytuacji oraz realizowane w stanie silnego stresu i dużego napięcia nerwowego, połączone z dużą odpowiedzialnością,
– prace w mikroklimacie zimnym lub gorącym, pod ziemią , pod wodą, z narażeniem na działanie pola elektromagnetycznego,
– prace realizowane w warunkach dużego natężenia hałasu.
NADMIERNA POBUDLIWOŚC NERWOWA, NERWICA – przeciwwskazania:
– prace powiązane z dużym napięciem nerwowym, z dużą odpowiedzialnością, z narażeniem na
działanie czynników stresogennych,
– czynności wymagające dużej koncentracji uwagi i dokładności,
– prace precyzyjne wymagające skomplikowanych operacji manualnych,
– prace związane z udzielaniem pomocy innym ludziom,
– prace realizowane w sytuacjach kryzysowych lub związane z silną presja społeczną.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚC RUCHOWA – przeciwwskazania:
– praca w wymuszonej pozycji ciała,
– praca wymagająca pełnej sprawności ruchowej,
– praca wymagająca dużej precyzji i sprawności manualnej,
– praca związana z dźwiganiem ciężarów,
– praca wymagająca dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej,
– praca na wysokości,
– czynności związane z dużym wysiłkiem fizycznym.
PADACZKA I INNE SCHORZENIA PRZEBIEGAJĄCE Z UTRATĄ ŚWIADOMOŚCI LUB ZABURZENIAMI RÓWNOWAGI – przeciwwskazania:
– praca na wysokości,
– wykonywanie czynności związanych z koniecznością używania maszyn i urządzeń będących w ruchu,
– prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej,
– czynności wymagające dużej koncentracji uwagi,
– czynności wymagające wysiłku fizycznego związane z dźwiganiem ciężarów,
– sytuacje wywołujące silny stres, napięcie, obciążenie emocjonalne,
– praca przy obsłudze maszyn i urządzeń powiązana z dużym wydatkiem energetycznym,
– praca w mikroklimacie gorącym i zimnym, pod ziemią, pod wodą, z narażeniem na pole
elektromagnetycznym.
– kierunki kształcenia związane z dużą zmiennością sytuacji oraz realizowane w stanie silnego stresu i dużego napięcia nerwowego połączone z dużą odpowiedzialnością,
– praca w środowisku z pulsującym, zmiennym światłem,
– względne ograniczenie: długotrwała praca z komputerem.
SCHORZENIA NARZĄDU MOWY – przeciwwskazania:
– prace wymagające długotrwałego wysiłku głosowego,
– prace związane z kontaktem werbalnym z innymi osobami,
– prace związane z obsługą klientów,
– zawody związane z silną ekspozycją społeczną,
SCHORZENIA UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO/np.: białaczka i inne/ – przeciwwskazania:
– prace z narażeniem na substancje mielotoksyczne,
– prace związane z narażeniem na uszkodzenie ciała, urazy i skaleczenia,
– prace związane z dużym wysiłkiem fizycznym,
– narażenie na silny stres i obciążenie emocjonalne,
– prace w zmiennych i trudnych warunkach atmosferycznych,
SRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA – przeciwwskazania:
– praca obciążająca fizycznie/ z dużym wysiłkiem fizycznym.
– praca w długotrwałej ciągłej pozycji stojącej lub w wymuszonej pozycji ciała ( np.: siedzącej, z
pochyleniem itp.).
– praca związana z dźwiganiem ciężarów,
– praca wymagająca pełnej sprawności psychoruchowej,
– praca na wysokości.
WADY SERCA i inne schorzenia układu krążenia ( uwzględnić należy wydolność fizyczną oraz
ewentualne zagrożenie utratą świadomości) – przeciwwskazania:
– praca związana z wysiłkiem fizycznym i dźwiganiem ciężarów,
– praca w wysokiej temperaturze lub mikroklimacie zimnym,
– prace w dusznych pomieszczeniach, pod ziemią, pod wodą, z narażeniem na działanie pola
elektromagnetycznego,
– prace związane z dużym napięciem nerwowym, narażeniem na stres i obciążenie emocjonalne,
– prace w warunkach dużego natężenia hałasu,
– praca na wysokości,
– praca przy obsłudze maszyn i urządzeń powiązana z dużym wydatkiem energetycznym (np.: maszyn w ruchu).
WADY SŁUCHU – przeciwwskazania:
– czynności narażające narządy zmysłów na uszkodzenia,
– konieczność przebywania w hałasie,
– praca na wysokości,
– prace związane z obsługa interesantów,
– prace wymagające kontroli słuchowej wykonywanych czynności i bezpieczeństwa sytuacji,
– prace, w niektórych narząd słuchu wykorzystywany jest do diagnostyki stanu urządzeń i organizmów żywych.
WADY WZROKU (np.: silna krótkowzroczność, jednooczność, zez i inne) – przeciwwskazania:
– wykonywanie czynności precyzyjnych wymagających dużej dokładności,
– praca przy niekorzystnym lub niewielkim oświetleniu,
– praca wymagająca dużego wysiłku fizycznego,
– praca przy obsłudze maszyn w ruchu, monitorach ekranowych,
– prace wymagające dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej,
– praca w środowisku silnie zanieczyszczonym (np.: pyły, pary, gazy),
– czynności w których wymagana jest wzrokowa kontrola pracy, wymagające stałego napięcia obu lub jednego oka,
– praca na wysokościach i rusztowaniach,
– prace związane z prowadzeniem pojazdów i służbą ruchu,
– praca angażująca długotrwałe zmysł równowagi.
